هر آنچه که باید در مورد یائسگی بدانید
یائسگی زمانی اتفاق میافتد که خانمی ۱۲ ماه متوالی قاعدگی نداشته باشد و دیگر نتواند به طور طبیعی باردار شود. معمولاً بین سنین 45 تا 55 سالگی شروع می شود، اما می تواند قبل یا بعد از این محدوده سنی ایجاد شود. یائسگی می تواند علائم ناراحت کننده ای مانند گرگرفتگی و افزایش وزن ایجاد کند. برای اکثر زنان، درمان دارویی برای یائسگی لازم نیست . علائمی مانند تعریق شبانه درست قبل، در حین و بعد از یائسگی شایع هستند. درمان های طبیعی در بیشتر موارد می توانند کمک کننده باشند.
یائسگی از چه زمانی شروع می شود و چقدر طول می کشد؟
اغلب زنان برای اولین بار علائم یائسگی را حدود چهار سال قبل از آخرین قاعدگی شروع می کنند و همچنین این علائم اغلب تا حدود چهار سال پس از آخرین قاعدگی یک زن ادامه می یابد. تعداد کمی از زنان علائم یائسگی را تا یک دهه قبل از وقوع یائسگی تجربه می کنند و از هر 10 زن 1 نفر علائم یائسگی را به مدت 12 سال پس از آخرین قاعدگی خود تجربه می کنند. سن متوسط یائسگی 51 سال است، اگرچه ممکن است به طور متوسط تا دو سال زودتر برای زنان سیاه پوست و لاتین رخ دهد. عوامل زیادی وجود دارد که به تعیین زمان شروع یائسگی کمک می کند، از جمله ژنتیک و سلامت تخمدان. قبل از یائسگی زمانی است که هورمون های شما در آمادگی برای یائسگی شروع به تغییر می کنند که می تواند از چند ماه تا چندین سال ادامه یابد. بسیاری از زنان از اواسط دهه 40 زندگی خود شروع به یائسگی می کنند. برخی دیگر از زنان دوران پیش از یائسگی را رد می کنند و به طور ناگهانی وارد یائسگی می شوند. حدود 1 درصد از زنان یائسگی را قبل از 40 سالگی شروع می کنند که به آن یائسگی زودرس یا نارسایی اولیه تخمدان گفته می شود. حدود 5 درصد از زنان در سنین 40 تا 45 سالگی دچار یائسگی می شوند که به آن یائسگی زودرس گفته می شود. در دوران پیش از یائسگی، دوره های قاعدگی نامنظم می شود و ممکن است قاعدگی شما دیر شود یا ممکن است یک یا چند دوره قاعدگی را کاملا رد کنید. یائسگی به فقدان قاعدگی برای یک سال کامل گفته می شود،به زمان پس از یائسگی سال های پس از یائسگی گویند.
علائم یائسگی چیست؟
تجربه یائسگی هر زنی منحصر به فرد است. هنگامی که یائسگی به طور ناگهانی یا در مدت زمان کوتاه تری رخ می دهد، علائم معمولاً شدیدتر هستند. شرایطی که بر سلامت تخمدان تأثیر میگذارند، مانند سرطان یا هیسترکتومی، یا انتخابهای سبک زندگی خاص، مانند سیگار کشیدن، شدت و طول مدت علائم را افزایش میدهند. جدای از تغییرات قاعدگی، علائم پیش از یائسگی، یائسگی و پس از یائسگی به طور کلی یکسان است. شایع ترین علائم اولیه قبل از یائسگی عبارتند از: قاعدگی کمتر/ قاعدگیهای سنگینتر یا سبکتر از آنچه معمولاً تجربه میکنید. علائم از جمله گرگرفتگی، تعریق شبانه ،بیخوابی ،خشکی واژن، افزایش وزن افسردگی، اضطراب، مشکل در تمرکز ،مشکلات حافظه ،کاهش میل جنسی، خشکی پوست دهان و چشم افزایش ادرار، سینه های دردناک یا حساس، سردرد ،قلب تپنده، عفونت های دستگاه ادراری، کاهش توده عضلانی ،مفاصل دردناک یا سفت، کاهش توده استخوانی، نازک شدن یا ریزش مو، افزایش رشد مو در نواحی دیگر بدن مانند صورت، گردن را شامل می شود.
عوارض شایع یائسگی عبارتند از :
مقاربت دردناک/ عملکرد متابولیک کندتر/ پوکی استخوان یا استخوان های ضعیف تر با کاهش توده و قدرت خلق و خو یا تغییرات عاطفی ناگهانی/ آب مروارید/ بیماری پریودنتال/ بی اختیاری ادرار/ بیماری قلبی یا عروقی
چرا یائسگی اتفاق می افتد؟
یائسگی یک فرآیند طبیعی است که با افزایش سن تخمدان ها وبا تولید هورمون های تولید مثلی کمتر اتفاق می افتد. بدن شروع به تغییرات متعددی از جمله :تغییرات در هورمون های استروژن، پروژسترون ،تستوسترون ،هورمون محرک فولیکول (FSH)، هورمون لوتئینه کننده (LH)،اتفاق می افتد. یکی از قابل توجه ترین تغییرات از بین رفتن فولیکول های تخمدان فعال است. فولیکول های تخمدان ساختارهایی هستند که تخمک ها را از دیواره تخمدان تولید و رها می کنند و اجازه قاعدگی و باروری را می دهند. اکثر خانم ها ابتدا متوجه می شوند که زمان دفعات پریودشان کمتر ثابت می شود، زیرا جریان سنگین تر و طولانی تر می شود. این معمولاً در اواسط تا اواخر دهه 40 رخ می دهد. در سن 52 سالگی، اکثر زنان یائسه شده اند در برخی موارد هم یائسگی ناشی از آسیب یا جراحی تخمدان ها و ساختارهای لگنی است .علل شایع یائسگی القایی عبارتند از: اوفورکتومی دوطرفه یا برداشتن جراحی تخمدان ها، ابلیشن تخمدان یا قطع عملکرد تخمدان، که ممکن است با هورمون درمانی، جراحی یا تکنیک های رادیوتراپی در زنان مبتلا به تومورهای گیرنده مثبت استروژن انجام شود .
یائسگی چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر علائم یائسگی دردسرساز یا غیرفعال کننده را تجربه می کنید، یا علائم یائسگی را درسن 45 سال یا کمتر تجربه می کنید، ارزش آن را دارد که با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید.
یک آزمایش خون جدید به نام آزمایش تشخیصی PicoAMH Elisa ، اخیراً توسط منبع مورد اعتماد تأیید شده است. این آزمایش برای کمک به تعیین اینکه آیا یک زن وارد یائسگی شده است یا نزدیک به یائسگی است، استفاده می شود. این آزمایش جدید ممکن است برای زنانی که علائم پیش از یائسگی را نشان میدهند مفید باشد. یائسگی زودرس با خطر بیشتر پوکی استخوان و شکستگی، بیماری قلبی، تغییرات شناختی، تغییرات واژن و کاهش میل جنسی و تغییرات خلقی همراه است. پزشک شما همچنین میتواند یک آزمایش خون تجویز کند که سطح هورمونهای خاصی را در خون اندازهگیری میکند. آزمایش بزاق و آزمایش ادرار بدون نسخه نیز در دسترس هستند، اما غیر قابل اعتماد و گران هستند. در طول دوران پیش از یائسگی استروژن روزانه در نوسان است، بنابراین اکثر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی این وضعیت را بر اساس علائم، تاریخچه پزشکی و اطلاعات قاعدگی تشخیص می دهند. بسته به علائم و سابقه سلامتی شما، ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی شما ممکن است آزمایشهای خون اضافی را برای کمک به رد سایر بیماریهای زمینهای که ممکن است مسئول علائم شما باشند، تجویز کند .
در اینجا چند نکته در خانه برای مدیریت علائم یائسگی وجود دارد :
خنک نگه داشتن و راحت ماندن:
لباس های گشاد و چند لایه بپوشید، به خصوص در طول شب و در هوای گرم یا غیرقابل پیش بینی. این می تواند به شما در مدیریت گرگرفتگی کمک کند. خنک نگه داشتن اتاق خواب و پرهیز از پتوهای سنگین در شب نیز می تواند به کاهش احتمال تعریق شبانه شما کمک کند .
اگر مرتباً تعریق شبانه دارید، برای محافظت از تشک خود از یک ملحفه ضد آب در زیر رختخواب خود استفاده کنید. همچنین می توانید یک فن قابل حمل همراه داشته باشید تا در صورت احساس سرخ شدن به خنک شدن شما کمک کند.
ورزش کنید و وزن خود را مدیریت کنید:
کالری دریافتی روزانه خود را بین 400 تا 600 کالری کاهش دهید تا به مدیریت وزن خود کمک کنید. همچنین مهم است که به مدت 20 تا 30 دقیقه در روز به طور متوسط ورزش کنید. این می تواند کمک کند به: افزایش انرژی، خواب بهتر شبانه ، بهبود خلق و خو، رفاه عمومی خود را ارتقا دهید. در مورد هرگونه احساس افسردگی، اضطراب، غم، انزوا، بی خوابی و تغییر هویت با یک درمانگر یا روانشناس صحبت کنید و همچنین باید سعی کنید با اعضای خانواده، عزیزان یا دوستان خود در مورد احساس اضطراب، تغییرات خلقی یا افسردگی صحبت کنید تا آنها نیازهای شما را بدانند
مکمل رژیم غذایی :
از مکمل های کلسیم، ویتامین و منیزیم برای کمک به کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان و بهبود سطح انرژی و خواب استفاده کنید. با پزشک خود در مورد مکمل هایی صحبت کنید که می توانند برای نیازهای سلامت فردی شما به شما کمک کنند .
تمرین تکنیک های تمدد اعصاب:
تکنیک های تمدد اعصاب و تنفس را تمرین کنید، مانند: یوگا، تنفس جعبه ای، مراقبه، مراقبت از پوست برای کاهش خشکی پوست روزانه از مرطوب کننده ها استفاده کنید. همچنین باید از حمام کردن یا شنا بیش از حد خودداری کنید که می تواند پوست شما را خشک یا تحریک کند.
مدیریت مشکلات خواب:
از داروهای خواب برای مدیریت موقت بی خوابی خود استفاده کنید یا در مورد کمک های خواب طبیعی با پزشک خود صحبت کنید. اگر به طور منظم مشکل خواب دارید، با پزشک خود صحبت کنید تا بتواند به شما در مدیریت آن و داشتن استراحت شبانه بهتر کمک کند
ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل :
سیگار را کنار بگذارید و از قرار گرفتن در معرض دود سیگار خودداری کنید. قرار گرفتن در معرض سیگار ممکن است علائم شما را بدتر کند. همچنین برای کاهش بدتر شدن علائم، باید مصرف الکل خود را محدود کنید. نوشیدن زیاد الکل در دوران یائسگی ممکن است خطر نگرانی های سلامتی را افزایش دهد